Zakładanie własnej firmy to ważny krok w życiu zawodowym, który wiąże się z licznymi formalnościami i procedurami. W Polsce proces ten może wydawać się skomplikowany, ale w rzeczywistości jest dość prosty, jeśli przejdzie się przez wszystkie etapy systematycznie. W tym artykule przedstawimy szczegółowy poradnik, który pomoże Ci w założeniu działalności gospodarczej krok po kroku. Zaczniemy od podstawowych informacji na temat różnych form działalności gospodarczej, aż po szczegóły związane z rejestracją, obowiązkami podatkowymi oraz innymi formalnościami.
1. Wybór formy prawnej działalności gospodarczej
Pierwszym krokiem przed założeniem firmy jest wybór odpowiedniej formy prawnej działalności gospodarczej. W Polsce istnieje kilka opcji, w zależności od rodzaju działalności, liczby wspólników oraz preferencji co do odpowiedzialności i opodatkowania:
-
Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG): Najprostsza forma prowadzenia firmy, polegająca na jednoosobowym zarządzaniu przedsiębiorstwem. Jest to najczęściej wybierana opcja przez osoby, które prowadzą działalność na małą skalę.
-
Spółka cywilna: Forma działalności, w której dwóch lub więcej wspólników prowadzi działalność gospodarczą. Wspólnicy dzielą się zyskami oraz solidarnie ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania firmy. Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej ani zdolności prawnej,
-
Spółka jawna: Spółka jawna to dobre rozwiązanie dla wspólników z jednej branży, wykonujących działalność o niewielkim stopniu ryzyka, w małej albo średniej skali.
Spółka jawna nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną. Zaletami spółki jawnej są między innymi niższe koszty funkcjonowania niż w przypadku bardziej skomplikowanych form działalności
-
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.): Popularna forma działalności dla firm średniej wielkości. Charakteryzuje się tym, że właściciele (wspólnicy) odpowiadają za zobowiązania firmy tylko do wysokości wniesionych wkładów. Spółka posiada osobowość prawną Kapitał podstawowy spółki to 5000,00.
-
Spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne: Ta forma prowadzenia działalności jest dobrym rozwiązaniem dla wspólników, z których jeden angażuje się w sprawy spółki, a drugi chce jedynie zapewnić wkład finansowy. Są to osobowe spółki handlowe, która posiadają zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. Minimalny kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej wynosi 50 000 zł.
-
Spółka akcyjna (S.A.): Forma dedykowana dużym firmom, której cechą jest posiadanie akcji, co umożliwia dodatkowe pozyskiwanie kapitału. Do założenia spółki akcyjnej wymagany jest kapitał 100 000 złotych.
-
Prosta spółka akcyjna (PSA): Spółka ta to dobre rozwiązanie dla młodych firm lub osób, które dopiero planują otworzyć biznes, w tym dla innowacyjnych startupów. Zaletą jest niski kapitał akcyjny (1,00 zł) oraz uproszczone procedury dotyczące działania organów spółki i większa elastyczność, jeśli chodzi o rodzaje akcji i zasady działania spółki, w tym akcje za pracę lub usługi
Nazwa firmy to element, który będzie ją reprezentował na rynku. W Polsce nazwa firmy musi być unikalna i nie może wprowadzać w błąd. Ważne jest też aby przed rejestracją sprawdzić, czy wybrana nazwa nie jest już zastrzeżona . W Polsce nazwę i logo firmy zastrzega się poprzez rejestrację znaku towarowego w Urzędzie Patentowym (wyszukiwarka: https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/)
2. Rejestracja firmy w CEIDG
Rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej odbywa się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Można to zrobić w urzędzie miasta lub gminy bądź samodzielnie przy użyciu profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego. Aby to zrobić należy:
-
Wypełnić formularz online na stronie CEIDG. W formularzu podaje się dane dotyczące właściciela firmy (imię, nazwisko, adres zamieszkania), nazwę firmy, przedmiot działalności (wybór kodów PKD), adres siedziby firmy, dane kontaktowe i inne szczegóły.
-
Po wypełnieniu formularza i jego zatwierdzeniu, firma zostanie wpisana do CEIDG. Proces ten trwa zazwyczaj od kilku godzin do 1 dnia roboczego.
W przypadku innych form działalności, takich jak spółki jawne, spółki z o.o. czy spółki akcyjne, rejestracja odbywa się w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), przy czym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawne i spółki komandytowe można założyć przez portal S24.
3. Uzyskanie numeru NIP i REGON
Po zarejestrowaniu działalności gospodarczej, konieczne jest uzyskanie numeru NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej) oraz numeru REGON (Numer Identyfikacji Gospodarczej). Numery te są przyznawane automatycznie po dokonaniu rejestracji w CEIDG i stanowią podstawowe identyfikatory firmy w polskim systemie podatkowym i statystycznym. NIP jest wymagany do rozliczeń z Urzędem Skarbowym, natomiast REGON jest wykorzystywany do celów statystycznych.
4. Wybór formy opodatkowania
Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej zdecydować, jaką formę opodatkowania wybrać. W Polsce osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w tym np. wspólnicy spółek cywilnych i jawnych mogą skorzystać z różnych opcji:
-
Zasady ogólne (skala podatkowa): Dochód firmy opodatkowany jest stawkami 12% i 32% w zależności od wysokości uzyskanych dochodów. Skala ta jest powszechnie stosowana w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej.
-
Podatek liniowy: Jest to jednolita stawka podatku wynosząca 19%, niezależnie od wysokości dochodów. Jest to korzystna forma dla osób, które osiągają wyższe dochody.
-
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: Jest to uproszczona forma opodatkowania, w której podatek płaci się od przychodu, a nie od dochodu. Stawki ryczałtu zależą od rodzaju działalności.
Pozostałe jednostki są płatnikami podatku dochodowego od osób prawnych , którego wysokość uzależniona jest od wielkości podatnika, mogą też wybrać CIT estoński.
5. Rejestracja jako płatnik VAT
Jeśli planujesz prowadzić działalność gospodarczą w Polsce, musisz rozważyć rejestrację do podatku VAT . Niektóre firmy ze względu na rodzaj wykonywanej działalności nie mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT, które dedykowane jest dla przedsiębiorców osiągających wartość sprzedaży nie przekraczającą 200 000,00 zł w roku. Firmy które nie świadczą usług lub nie sprzedają towarów objętych obowiązkiem VAT muszą podjąć decyzję czy warto od razu dokonać takiej rejestracji , czy może poczekać z rejestracją do przekroczenia limitu sprzedaży. Zależy to od rodzaju działalności, od planowanych wydatków oraz od możliwości odliczania podatku VAT zawartego w fakturach zakupu.
6. Otworzenie konta firmowego
Osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą nie muszą mieć konta firmowego, może się to jednak okazać niezbędne w szczególności, gdy dokonujesz transakcji przekraczających ustawowe limity. Warto jednak rozważyć posiadanie konta firmowego w każdej sytuacji- ułatwia ono lepsze zarządzanie finansami firmy .
Pozostałe jednostki muszą posiadać konto firmowe, które należy zgłosić do urzędu skarbowego (podobnie jak konto prywatne służące do rozliczeń podatkowych).
7. Zatrudnianie pracowników
Jeśli planujesz zatrudnić pracowników, musisz zgłosić ich do ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Pracodawca zobowiązany jest do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników Warto zapoznać się z rodzajami form zatrudnienia oraz dodatkowymi obowiązkami dotyczącymi zatrudnienia, takimi jak zapewnienie szkoleń BHP czy prowadzenie dokumentacji kadrowo-płacowej.
8. Obowiązki księgowe i podatkowe
Po założeniu firmy musisz pamiętać o regularnym składaniu deklaracji podatkowych oraz prowadzeniu księgowości. Możesz to zrobić samodzielnie lub skorzystać z usług biura rachunkowego. W zależności od wybranej formy opodatkowania, będziesz zobowiązany do składania różnych deklaracji (np. PIT, CIT, VAT) w określonych terminach. Pamiętaj, że terminowe i prawidłowe rozliczenia z fiskusem są kluczowe dla uniknięcia kar i odsetek.
9. Ubezpieczenie firmy
Warto również zadbać o odpowiednie ubezpieczenie firmy. Zależnie od charakteru działalności, możesz potrzebować ubezpieczenia majątkowego, OC działalności gospodarczej, czy ubezpieczenia od utraty dochodu. Ubezpieczenia te zapewniają firmie ochronę w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń, które mogą wpłynąć na jej funkcjonowanie.
Podsumowanie
Założenie własnej firmy w Polsce to proces, który wymaga staranności i dokładności, ale przy odpowiednim planowaniu i przygotowaniu można go przejść stosunkowo łatwo. Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest nie tylko załatwienie formalności, ale także odpowiednie zarządzanie firmą, przestrzeganie przepisów podatkowych oraz dbanie o finanse.
Najnowsze komentarze